ĐĂNG KÝ CHỨNG KHOÁN LÀ GÌ? VÀ TẠI SAO LẠI QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI NGƯỜI BẮT ĐẦU THAM GIA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
Đăng ký chứng khoán là ghi nhận quyền sở hữu, các quyền khác và nghĩa vụ liên quan của người nắm giữ chứng khoán bằng hệ thống thông tin lưu giữ trong các tài khoản lưu kí chứng khoán. Vậy, việc đăng ký chứng khoán được quy định ra sao?
Khái niệm về chứng khoán
Chứng khoán là chứng từ có giá dài hạn hoặc bút toán ghỉ số xác nhận các quyền, lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành. Chứng khoán là hàng hóa của thị trường chứng khoán. Chứng khoán có giá là hình thức biểu hiên của tư bản giả, bản thân không có giá trị độc lập, là những bản sao bằng giấy tờ của tư bản thực.
Những chứng khoán có giá mang lại thu nhập cho người sở hữu nên nó cũng là đối tượng mua bán và có giá cả. Thông thường trên chứng khoán có giá không ghi tên người sở hữu, do đó, có thể chuyển nhượng tự do từ người này sang người khác mà không cần có chữ kí của người chuyển nhượng.
Trong lịch sử phát triển thị trường chứng khoán, lúc đầu chứng khoán được in bằng giấy nhưng dần dần được thể hiện dưới hình thức phi vật thể thông qua nghiệp vụ ghi chép kế toán bằng phương tiện điện tử.
>>> Tìm hiểu cách mở tài khoản chứng khoán cho người mới
Chứng khoán có các thuộc tính sau:
– Thứ nhất, chứng khoán có tính thanh khoản, nghĩa là chứng khoán có thể được chuyển đổi thành tiền mặt;
– Thứ hai, chứng khoán có tính sinh lời, nghĩa là chứng khoán có khả năng tạo thu nhập cho chủ sở hữu;
– Thứ ba, chứng khoán có tính rủi ro, nghĩa là việc sở hữu, mua bán chứng khoán có thể làm giảm thu nhập của chủ sở hữu.
Đăng ký chứng khoán là gì?
Đăng ký chứng khoán là việc Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý và ghi nhận các thông tin về tổ chức phát hành, chứng khoán của tổ chức phát hành và người sở hữu chứng khoán trên hệ thống của VSD.
Theo quy định của Luật chứng khoán, chứng khoán của công ty đại chúng và chứng khoán của các tổ chức khác niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán phải được đăng ký tập trung tại VSD.
Như vậy, VSD là tổ chức đăng ký chứng khoán của tất cả các công ty đại chúng và các công ty niêm yết, đăng ký giao dịch tại các Sở giao dịch chứng khoán.
>>> Đăng ký tài khoản chứng khoán có cần đến sàn giao dịch?
Đăng ký chứng khoán bao gồm những gì?
Chứng khoán đăng ký tại VSD bao gồm cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán; chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm, công cụ nợ của chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương và các loại trái phiếu doanh nghiệp khác niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán; chứng khoán của công ty đại chúng và các loại chứng khoán phải đăng ký tại VSD theo quy định của pháp luật. Toàn bộ chứng khoán đăng ký tại VSD theo hình thức ghi sổ.
>>> Mở tài khoản chứng khoán dễ dàng trong 3 phút.
Tổ chức phát hành khi thực hiện đăng ký chứng khoán tại VSD phải cung cấp cho VSD các thông tin về tổ chức phát hành, thông tin về chứng khoán đăng ký và các thông tin về người sở hữu chứng khoán để VSD ghi nhận trên hệ thống của VSD. Đây là cơ sở để VSD xác minh tính hợp lệ về sở hữu chứng khoán của người sở hữu và chấp nhận chứng khoán đưa vào ký gửi tập trung tại VSD. Chứng khoán khi đã được đăng ký tại VSD, mọi thay đổi liên quan đến thông tin chứng khoán đăng ký được thực hiện theo các quy định về quản lý thông tin của VSD.
Loại chứng khoán và hình thức đăng ký chứng khoán theo quy định
Loại chứng khoán và hình thức đăng ký chứng khoán tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam được quy định tại các khoản 1, 2, 3 Điều 149 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán. Đó là:
+ Cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán;
+ Chứng chỉ quỹ, chứng quyền có bảo đảm, công cụ nợ của chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương và các loại trái phiếu doanh nghiệp khác niêm yết trên hệ thống giao dịch chứng khoán;
+ Chứng khoán của công ty đại chúng và các loại chứng khoán phải đăng ký tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam theo quy định của pháp luật.
Nội dung đăng ký chứng khoán
Tổ chức phát hành, công ty đại chúng thực hiện đăng ký các thông tin sau với Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam:
– Thông tin về tổ chức phát hành, công ty đại chúng;
– Thông tin về chứng khoán của tổ chức phát hành, công ty đại chúng;
– Thông tin về người sở hữu chứng khoán gồm: danh sách người sở hữu chứng khoán, loại chứng khoán, số lượng chứng khoán sở hữu và tài khoản lưu ký chứng khoán trong trường hợp người sở hữu chứng khoán có nhu cầu đăng ký chứng khoán đồng thời với lưu ký chứng khoán.
